Choroby powodowane przez grzyby z królestwa Fungi, gromady Basidiomycota, klasy Basidiomycetes, podklasy Holobasidiomycetidae, rzędu Poriales, rodziny Bondarzewiaceae
Słownik niezrozumiałych pojęć tutaj
Wprowadzenie
Grzyby z rzędu Poriales, rodziny Bondarzewiaceae mają sporofory skórzaste i dimityczne, tj. złożone ze strzępek generatywnych i grubościennych strzępek szkieletowych. Są one zwykle płasko rozpostarte na substracie i mają hymenium umiejscowione na ich górnej stronie. Owocniki grzybów tej rodziny rzadko posiadają trzon. Hymenofor przedstawicieli rodziny Bondarzewiaceae jest rurkowy. Zarodniki są hialinowe i zawsze urzeźbione.
Najbardziej znanym patogenem z rodziny Bondarzewiaceae jest:
|
|
|
|
|
|
|
Huba korzeni (Heterobasidiom annosum), od lewej: owocniki (1-3), rozkład (4, 5) i wykruszenie drewna (6) |
Heterobasidiom annosus zasiedla korzenie i dolne partie pnia.
Warunkami sprzyjającymi Heterobasidiom annosus przy infekowaniu są obecność ran i słaba kondycja rozwojowa drzew.
Rozprzestrzenianie basidiospor tego patogena odbywa się przy udziale wiatru, kropli deszczu i owadów. Heterobasidiom annosus również zwiększa zasięg swego występowania wskutek przerastania z korzeni chorych do korzeni sąsiadujących drzew zdrowych.
Szkodliwość Heterobasidiom annosus wynika z szybkiego zabijania drzew młodych, do 10-letnich, i rozkładania drewna korzeni oraz dolnych partii pnia u drzew starszych.
Ochrona drzew przed Heterobasidiom annosus obejmuje (1) uprawę odmian odpornych, (2) unikanie kaleczenia korzeni i pni, (3) opatrywanie świeżych ran, (4) usuwanie porażonych drzew, w tym również korzeni okazów z objawami huby korzeni, (5) stosowanie zabiegów nie dopuszczających do wprowadzenia tych patogenów w stanowiska ze zdrowymi drzewami i (6) ścinanie drzew przed osiągnięciem przez nie stadium wrażliwości na tę grupę patogenów. W ostatnich latach osiągnięto istotny postęp w ochronie drzew przed Heterobasidiom annosus, traktując uszkodzone miejsca antagonistycznymi grzybami z rodzaju Trichoderma i zarodnikami antagonistycznego grzyba Peniophora gigantea.
Cel ćwiczenia
1. |
Poznanie objawów chorobowych huby korzeni. |
2.
|
Poznanie morfologii owocników Heterobasidiom annosus i Laetiporus sulphureus. |
Materiał
Fragmenty korzeni i pniaków porażone przez Heterobasidiom annosus. Owocniki Heterobasidiom annosus.
Ćwiczenie
1. |
Wykorzystując dostępne korzenie i pniaki w różnym stadium zaawansowania choroby, narysuj i opisz objawy ich porażenia przez Heterobasidiom annosus. Zwróć uwagę na sposób umiejscowienia owocnika na korzeniu, strukturę powierzchni owocnika i barwę jego górnej i dolnej strony. Czy górna powierzchnia owocnika jest zabarwiona jednolicie? Zauważ wielowarstwowość hymenoforu. Czym się ona wyraża? Opisując własności drewna, określ rodzaj występujących przebarwień i zmiany struktury drewna w zależności od stadium wczesności jego porażenia. |
2. |
Porównaj cechy drewna porażonego przez Heterobasidiom annosus z cechami drewna uszkodzonego przez Armillaria mellea. |
Pytania i zadania
1. |
Jakie miejsce w rankingu szkodliwości dla drzew leśnych zajmuje huba korzeni? |
2. |
Czym wyraża się biała zgnilizna jamkowata powodowana przez Heterobasidiom annosus? |
3. |
Wyjaśnij symbole "P", "S" i "F" często towarzyszące nazwie łacińskiej Heterobasidiom annosus? |
4. |
Czy Heterobasidiom annosus ma wektory? |
5. |
Opracuj program zapobiegania chorobie i jej zwalczania, gdy sprawcą jest Heterobasidiom annosus. |
Literatura
http://www.mushroomexpert.com/laetiporus_sulphureus.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Heterobasidion_annosum